zdrowy królik i podstawowe problemy zdrowotne FAQ - o zdrowiusterylizacja i kastacja cz.1
sterylizacja i kastacja cz. 2 pchły myksomatoza niedrożność układu pokarmowego
symptom "przechylynia głowy" o bólu jak żyć a alergią (i królikiem)? miękkie kupy ropnie
infekcje bakteryjne kiedy do weta? choroby zębów Encephalitozoon Cuniculi
infekcje dróg oddechowych Czekolada jest niebezpieczna! Wybrane choroby oczu Rak u królic
Wyłysienia i ranki na podeszwach skoków - nowość!

Kamienie i osad w przewodzie moczowym

Kamienie mogą się, niestety, pojawić w każdym wieku i u królika każdej rasy. W przeszłości ich leczenie wzbudzało frustrację wsród weterynarzy, gdyż nawet przy właściwym leczeniu często powracały. Przy obecnej technice jesteśmy w stanie znacznie zredukować ich nawroty.

POWODY POWSTAWANA KAMIENI I OSADU W PRZEWODZIE MOCZOWYM

Nadal nie jest do końca wyjaśnione, jaki jest dokładnie mechanizm powstawanie kamieni i podobnego schorzenia zwanego hypercalcinuria. Hypercalcinuria to wysoka zawartość wapnia w moczu, gdy nie tworzą się kamienie, ale wysoka zawartość kryształków wapniowych powoduje , że mocz jest gęsty i trudny do wydalenia. Schorzenie to jest również często nazywane "bladder sludge" czyli osad pęcherzowy. Prawdopodobnie do powstania osadu i kamieni przyczynia się kombinacja różnych czynników chorobotwórczych. Zarówno osad, jak i kamienie mogą formować się w obu nerkach i moczowodach (pomiędzy nerkami i pęcherzem). Większość kamieni u królików składa sie głównie z węglanu wapnia.
Zmienna ilość węglanu wapnia w moczu królików jest rzeczą normalną, ale przyczyna wzrostu i sbijania się razem cząsteczek (formowania kamieni) nie jest do końca jasna. Zanim zagłębimy się szerzej w pprzyczyny, chciałabym przybliżyć przyswajanie wapnia przez organizm królika.

---------------------stpr:

Wapn strawny jest rodzajem wapnia, który jest przyswajany przez organizm i nie powoduje budowania przy tym innej substancji przeciwdzialajacej tej absorbcji. Wapn jest niezbedny w organizmie w wielu procesach; najwazniejsza jego funkcja jest budowa kosca i miesni. Ludzie jak i inne zwierzeta przyswajaja wapn z diety w takich proporcjach, w jakich w danym okresie jest ich zapotrzebowanie organizmu. Wapn, który nie jest potrzebny dla organizmu jest wydzielany wraz z odhodami. W przypadku królików i przyswajalnosci czy wydzielania przez nich nadmiaru wapnia jest inaczej. Króliki maja tendencje do przyswajania wapnia w calych proporcjach, bez wzgledu na to, czy ich organizm potrzebuje dodatkowej ilosci wapnia czy tez nie. Wobec tego króliki wydalaja nadmiar wapnia, którego nie potrzebuja poprzez nerki. Wapn jest wydzielany w moczu poprzez calcium carbonate.Ta substancja powoduje, ze mocz królika staje sie metny, o bialawym zabarwieniu. Nie do konca sa wyjasnione procesy, które zachodza podczas wydzielania wapnia, jednakze podstawowe fakty przedstawiaja sie nastepujaco:

Digestible calcium is the calcium that can be absorbed by the body and is not bound to another substance preventing its absorption. Calcium is used for a variety of processes, the most common being the maintenance of bone and muscle. Humans and most other domestic animals tend to absorb calcium out of the diet in proportion to what their body needs at that particular time. The calcium that is not needed by the body is passed into the gastrointestinal tract, primarily through bile, and is excreted in the feces. Rabbits, however, have a different method of dealing with digestible calcium in the diet. They tend to absorb calcium in direct proportion to the digestible calcium that is in the diet whether or not their body needs that extra amount at that moment. Rabbits then excrete the excess calcium they don't need primarily through the kidneys. The calcium is excreted in the urine in the form of calcium carbonate. This substance is what makes normal rabbit urine cloudy in appearance compared to the urine from a human, dog or cat. The calcium carbonate is the white residue seen on the cage paper after the urine is dry. If you touch this residue it feels like chalk. Rabbits may have developed this very efficient way of absorbing calcium out of the diet because of the harsh environments in which they evolved and this mechanism may have been necessary to get all the calcium possible out of a meal in case there was less calcium available in subsequent meals. The complete process of calcium metabolism in the rabbit is complex and still full of mysteries that are yet to be unraveled. However, for the purposes of our discussion, the basic facts are as stated:

Wapn strawny jest rodzajem wapnia, który jest przyswajany przez organizm i nie powoduje budowania przy tym innej substancji przeciwdzialajacej tej absorbcji. Wapn jest niezbedny w organizmie w wielu procesach; najwazniejsza jego funkcja jest budowa kosca i miesni. Ludzie jak i inne zwierzeta przyswajaja wapn z diety w takich proporcjach, w jakich w danym okresie jest ich zapotrzebowanie organizmu. Wapn, który nie jest potrzebny dla organizmu jest wydzielany wraz z odhodami. W przypadku królików i przyswajalnosci czy wydzielania przez nich nadmiaru wapnia jest inaczej. Króliki maja tendencje do przyswajania wapnia w calych proporcjach, bez wzgledu na to, czy ich organizm potrzebuje dodatkowej ilosci wapnia czy tez nie. Wobec tego króliki wydalaja nadmiar wapnia, którego nie potrzebuja poprzez nerki. Wapn jest wydzielany w moczu poprzez calcium carbonate.Ta substancja powoduje, ze mocz królika staje sie metny, o bialawym zabarwieniu. Nie do konca sa wyjasnione procesy, które zachodza podczas wydzielania wapnia, jednakze podstawowe fakty przedstawiaja sie nastepujaco:

predyspozycje genetyczne u danego królika do powstawania kamieni

niedostateczna ilosc pitnej wody - przewrócona miska z woda, zablokowane poidelko, królik nie umie pic z poidelka czy inne czynniki powoduja ograniczenie w piciu wody, co doprowadza do odwodnienia organizmu królika. To w efekcie moze byc przyczyna powstania kamieni.

mniejsze wydzielanie moczu - taki królik jest zazwyczaj mniej aktywny; siedzi w jednym miejscu i bardzo zadko wydziela mocz; sam mocz jest gestszy niz zazwyczaj

warunki higieniczne zwlaszcza w kuwetach - niektóre króliki sa wybredne i jesli zamkniemy takiego delikwenta w malej klatce dodatkowo z niesprzatnieta kuweta, królik moze miec tendencje do trzymania moczu dluzej

choroby nerek - prowadza do zmian w poziomie wydzielanej ilosci calcium carbonate. Jest wiele chorób, które moga to spowodowac: pasozytnicze, infekcyjne i infekcyjne z nawrotami.

choroby krwi - podobnie jak w poprzednim przypadku, maja wplyw na ilosc wydzielanego wapnia.

dieta bogata w wapn - im wiecej wapnia w diecie królika, tym wiecej musi go królik wydalic. Przykladami bogatego w wapn pozywienia sa siano alfa- alfa i wiekszosc komercyjnych granulek. Przeczytaj wiecej o wapniu w diecie królika w tym artykule.

OZNAKI KAMIENI BADZ OSADU W PRZEW. MOCZOWYM

W poczatkowej fazie rozwoju kamieni czy osadu moga wystepowac rózne z wymienionych nizej objawy u królików. Wazne jest wczesne ich dostrzezenie. W czasie, gdy kamienie rozwijaja sie, pojawiaja sie juz kombinacje wymienionych objawów:

oddawanie moczu czesciej niz zazwyczaj a takze czesto poza regularna kuweta- takie zachowanie wystepuje zazwyczaj u królików, które osiagnely juz dojrzalosc plciowa i nie sa wysterylizowane/ wykastrowane- w tym przypadku jest to normalne zachowanie królika oznaczajace znaczenie terytorium. W innym przypadku, kiedy wykastrowany/ wysterylizowany królik , który jest nauczony korzystania z kuwety i zaczyna zostawiac mocz poza jej obszarem moze sygnalizowac obecnosc kamieni.

napinanie sie królika podczas oddawania moczu- królik siedzi dlugo w kuwecie i przybiera nienaturalne pozycje podczas wykonywania tej czynnosci.

rzeczywista krew w moczu- tzw, krwiomocz- na ten temat jest caly artykul na chochliczej stronie- poczytaj wiecej w tym miejscu.

piasek w moczu- królik ma problem z oddawaniem moczu, odczuwa podczas tej czynnosci ból, natomiast sam mocz ma gesta konsystencje i jego zabarwienie jest wyraznie biale. Czasem, aczkolwiek rzadko sie to zdarza, iz królik sam wydali kamien- w takim przypadku nalezy takze niezwlocznie zglosic sie do weterynarza.

strata apetytu i popadanie w stany depresyjne- takie objawy pojawiaja sie, gdyz królik odczuwa ból mniejszy badz wiekszy w zaleznosci od wielkosci i umiejscowienia sie kamieni. Moga byc takze zablokowane kanaly moczowe królika- w takim przypadku nalezy niezwlocznie udac sie z królikiem do pogotowia weterynaryjnego.

ZDIAGNOZOWANIE- ROZPOZNANIE KAMIENI

Przede wszystkim przed kazda wizyta u weterynarza zawsze powinienes dokladnie spisac wszystkie niepokojace Cie objawy w zachowaniu królika i poinformowac o tym weterynarza.

Twój weterynarz powinien badac zapobiegawczo królika przynajmniej 2 razy w roku; pamietaj, ze im wczesniej zostanie wykryta choroba- tym szybciej mozna podjac kuracje i tym wieksze sa szanse królika na wyleczenie.

Badanie moczu królika- powinienes pobrac próbke moczu swojego królika i oddac do ekspertyzy w laboratorium weterynaryjnym.

Przeswietlenie rentgenowskie- jest to bardzo wazna czynnosc, aby stwierdzic, w jakim dokladnie miejscu ulokowal sie kamien czy osad. Weterynarz powinien zbadac okolice pecherza, cewki moczowej, przewodu moczowego i nerek.

Inna metoda na zdiagnozowanie kamieni u królika jest ultrasonografia - ta metoda pozwala zobaczyc wszelkie ciala obce w organizmie.

Badanie krwii królika, które wykazuje kondycje zdrowotna królika, kondycje jego nerek, a takze test krwii, który wykazuje obecnosc bialych i czerwonych krwinek.

LECZENIE KAMIENI I OSADU U KRÓLIKA

Leczenie kamieni czy osadu, to szereg róznych czynnosci lacznie z zdiagnozowaniem stanu zdrowia okolic narzadów plciowych królika a takze zdiagnozowanie dokladnego umiejscowienia kamieni w jego organizmie.

zabieg operacyjny- jesli królik ma kamienie w pecherzu niezbedna rzecza jest wykonanie operacji, w celu ich usuniecia. Nie ma niestety odpowiedniej diety specjalistycznej, która pozwolilaby na ich rozpuszczenie. Jedyna dieta to dieta niskowapienna- dzieki której przeciwdzialamy pojawieniu sie kamieni u królika. W przypadku opcji, gdy kamienie umiejscowily sie w nerkach królika, operacja nie jest rozsadnym rozwiazaniem, gdyz królik jest narazony na powiklania pooperacyjne. Jednakze wiekszosc kamieni nie wymaga operacji do póki nie wystepuje blikada przewodu moczowego u królika.

zabieg kateryzacji u królika- jest wykonywany pod narkoza i polega na wprowadzeniu kateteru do pecherza królika, a nastepnie dokladnym wyplukaniu go solanka. Zabieg powinien byc wykonany kilkakrotnie, aby calkowicie wyplukac kamienie czy material osadowy w pecherzu królika.

podawanie moczopednych fluidów- to bardzo istotna czesc kuracji w celu rozpuszcenia sie kamieni. Fluidy moga byc podawane w rozmaitych formach, takze w postaci zastrzyków i po pokazaniu tej czynnosci przez weterynarza moga byc przeprowadzane samodzielnie przez opiekuna królika w domu.

podawanie srodków przeciwbólpwych- po operacji lub po zabiegu wyplukiwania pecherza królika; przy czym jesli królik zaczyna regularnie i bezbólowo oddawac ponownie mocz, srodki przeciwbólowe powinny byc odstawione.

witamina C- powinna byc podawana królikowi odpowiednia jej dawka ustalona przez weterynarza, aby zregenerowac tkanki organizmu po w/wym zabiegach.

antybiotyki- maga byc zalecone po zabiegach operacyjnych jesli weterynarz podejrzewa mozliwosc pojawienia sie infekcji.

ZAPOBIEGANIE

Chociaz nigdy nie ma 100%-wej gwarancji, ze kamienie czy osad nie beda mialy tendencji powrotnych po skutecznym leczeniu, mozna jednak w znacznym stopniu zapobiegac ich pojawianiu sie czy minimalizowac szanse nawrotów.

zwiekszenie konsumpcji wody u królika- to bardzo istotny czynnik w zapobieganiu pojawiania sie kamieni czy osadu u królika. Karmienie królika duza iloscia swiezych warzyw, podawanie swiezego(nie z puszki i absolutnie nie z dodatkiem cukru) soku owocowego, czesta wymiana wody w misce czy w poidelku królika- to wszystko dzialania majace na celu odpowiednia ilosc wody pobierana przez królika tak istotna, aby nie pojawialy sie kamienie.

zdecydowane wyeliminowanie komercyjnych granulek czy siana typu alfa-alfa z diety królika na konto swiezych warzyw czy owoców czy siana typu timothy a takze swiezych owoców - komercyjne granulki czy siano alfa- alfa zawieraja ogromnie duze ilosci wapnia * uwaga! - nie nalezy natychmiastowo odstawiac granulatu z diety królika i wprowadzac natychmiastowo duza ilosc warzyw, o ile króli nie jest do nich przyzwyczajony- jak to zobic- patrz tutaj.

karmienie królika duza iloscia swierzych warzyw zielonych- sa to doskonale pokarmy nawadniajace, ponadto zawieraja doskonaly bukiet potrzebnych witamin a takze wlókna. Przyklady takich warzyw, to: jarmuz, lisc jak i korzen buraka cwiklowego, mlecz, natka pietruszki i marchewki, koperek.

ruch- to kolejny, bardzo wazny czynnik stymulujacy prace wszystkich organów królika- takze pecherza czy nerek. Królik powinien miec zapewniona codziennie odpowiednia ilosc czasu na zabawach.

rutynowe badania weterynaryjne- jesli Twój królik mail juz w przeszlosci problemy z kamieniami czy osadem, powinienes podazac za instrukcjami weterynarza i kontrolowac stan zdrowia królika tak czesto, jak jest to wymagane. W przypadku zdrowych królików zalecana jest rutynowa wizyta u weterynarza w celu sprawdzenia stanu zdrowia królika conajniej raz na pól roku.

SLOWO KONCOWE

15 czy 20 lat temu, kiedy lekarze weterynarii spotykali sie z problemem kamieni czy osadu w pecherzu czy nerkach królika, prognozy na skuteczna terapie i ostateczne wyleczenie królika byly znikome. Wiele królików bylo usypianych, gdyz nie znano nalezytej metody leczenia. Obecnie, przy lepszym zrozumieniu tego problemu i odpowiedniej technice prognozy na terapie sa bardzo zadowalajace. Wiele z leczonych królików powraca do pelnego stanu zdrowia i ngdy nie pojawiaja sie u nich podobne problemy. Jednakze królik potrzebuje odpowiedniej diety i nalezytej opieki, aby nie dopuscic do powstania takiego problemu.

Przeczytaj takze artykul o czerwonym moczu u królików!

Przeczytaj takze artykul o wapniu w diecie królika !

Artykul o kamieniach i osadzie powstal na chochliczej stronie dzieki uprzejmosci Susan Brown,DVM- oryginalna, angielskojezyczna wersje tego arykulu mozesz przeczytac w http://www.veterinarypartner.com/

ta strona powstala na chochliczej w czerwcu 2003